Son zamanlarda adını sıklıkla duyduğumuz ve giderek daha çok insanda görülmeye başlayan yer fıstığı alerjisi, özellikle Amerika ve diğer gelişmiş batı ülkelerinde rastlanan bir sorun olmakla beraber, Ülkemizde de son yıllarda çok sık görülmektedir. Astım ve alerjik rahatsızlıklarda artış olması, fıstık tüketiminin de giderek artmasıyla, fıstık alerjisine karşı dikkatli olmamız gerektiğini göstermektedir.
Yer Fıstığı Alerjisi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Tüm dünyada yer fıstığı alerjisi sıklığı yaklaşık % 0,6 ila % 1,3 arasındadır.
Yer fıstığı alerjisi, ek alerjik rahatsızlıkları olan veya ailede bir alerjik durum öyküsü bulunan kişilerde daha yüksektir, bunlara yer fıstığı alerjisi olan bir kardeş de dahildir.
Yer fıstığı alerjisi olan hastaların üçte birinin aynı zamanda ağaç fındıklarına da alerjisi vardır.
Yer fıstığına verilen reaksiyonların yaklaşık% 90’ı, maruziyetten 20 dakika sonra ortaya çıkar.
Astımla birlikte yer fıstığı alerjisi, ciddi alerjik reaksiyonlar için risk faktörüdür.
Yer fıstığı Alerjisi Belirtileri
- Cilt kızarıklığı
- Kaşıntı
- Döküntü ( kurdeşen)
- Daha ciddi semptom ve bulgular şunlardır:
- Hırıltı
- Dispne
- Öksürük
- Bulantı ve kusma
- İshal
- Düşük tansiyon
- Artan kalp atış hızı
- Baş dönmesi
- Bayılma
- Davranış değişiklikleri (özellikle çocuklarda).
- Epinefrin, yer fıstığına sistemik alerjik reaksiyon için tercih edilen bir tedavi yöntemidir.
- Çocukların kabaca % 20’si okul yaşlarında yer fıstığı alerjisi yaşamaktadır.
- Yer fıstığı alerjisinin tedavisi yoktur.
Yer fıstığı Alerjisi Nedir?
Yer fıstığı alerjisi, vücudun bağışıklık sisteminin yer fıstığı proteinlerinden birine veya daha fazlasına anormal, aşırı duyarlılık yanıtı verdiğinde gelişir. Yer fıstığı alerjisi hem çocuklar hem de yetişkinlerde en sık rastlanan gıda alerjilerinden biridir. Özellikle dikkat çeker çünkü tipik olarak yaşam boyu yaygındır ve ciddi alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Yer fıstığı alerjisi, gıda alerjisine bağlı anafilâksi ve ölümün önde gelen nedenidir. Hastalar ve aileleri üzerinde önemli bir yüke neden olabilir. Yer fıstığı, sıkı bir şekilde kaçınmayı zorlaştıran bir gıda maddesidir. Bu nedenle, yer fıstığından uzak durmaya çalışanlar için göreceli olarak yüksek oranda kazayla yer fıstığı ezmesi bulunur. Yukarıdaki tüm nedenlerden dolayı, fıstık alerjisi önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir.
Yer fıstığı Alerjisi Ne Kadar Yaygındır?
Yer fıstığı alerjisinin bu prevalansı son on yılda, özellikle batılılaşmış ülkelerde, önemli ölçüde artmıştır. Batılı ülkelerdeki yer fıstığı alerjisi prevalansı yaklaşık olarak % 0,5’tir ve en fazla 3 yaşın altındaki çocuklarda görülür. Prevalanstaki bu artış, egzama ( atopik dermatit ), astım ve saman nezlesi ( alerjik rinit ) gibi diğer alerjik durumlarda da meydana gelmiştir. Yer fıstığı alerjisi, Afrika ve Asya gibi dünyanın az gelişmiş bölgelerinde çok daha az yaygındır. Ortaya çıkan literatür, artan fıstık alerjisi oranının, Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere birçok ülkede tesviye edilebileceğini göstermektedir.
