Sekülerizm Nedir ve Laiklikten Farkı Nedir? Bu yazımızda sekülerizmi ve laikliği inceleyeceğiz. Bu inceleme sosyolojik temeller üzerine kurulu bir inceleme olacak. Öyleyse bir bakalım Sekülerizm nedir? Nasıl ortaya çıkmıştır? Laiklikten farkı nedir?
Sekülerizm Nedir ve Laiklikten Farkı Nedir? Sekülerizm tanım olarak “yaşanılan toplumda dini ve ruhani meselelerden öte, dünya hayatına, dünya yaşamına odaklanmayı öğütleyen harekettir.” TDK sekülerizmi “Dünyacılık” olarak Türkçe’ye çevirmiştir. Sekülerizm, din merkezli, dinî değerleri, dinî olanı siyasal, sosyal ve hukuki alandan çıkarmayı öneren bir akımdır.
Etimolojik olarak Latince kökenli olan Sekülerizm kelimesinin asıl dilinde yani Latince’de karşılığı “Çağ” demektir. İngilizcede için türetilen “Secularism” ise Türkçe’ye “Laiklik, dünyevileşme ya da çağdaşlaşma” olarak üç farklı anlamda çevrilmiştir. Kavram olarak üçü de birbirinden farklı anlamlara gelir. Sekülerizmden bahsettikten sonra Laiklikten de kısaca bahsedeceğiz.
Sekülerizmin Kısaca Tarihi
Tanzimat ve sonrası süreçte Türkiye’nin temel hedefi “Batı Avrupa” gibi olmaktır. Muasır medeniyet kavramının temelinde de Batı Avrupa gibi olma hedefi vardır. Çünkü savaşları kaybeden Osmanlı, teknoloji transferi yaptı ve ardından da ekonomik ve dini landa da değişim rüzgarına kapıldı. Tanzimatla birlikte Türkiye, dini alanı sosyal, hukuki ve siyasal alandan uzaklaştırmaya başladı.
Modernite ile başlayan hızlı değişim, “değerleri” de etkiledi. Bir kısım “aydın”, sekülerlikten dinin ve Tanrı’nın tamamen buharlaşmasını anladı. Bir başka anlayışa göre ise sekülerlik, dinin toplumsal otoritesinin gittikçe zayıflaması halidir. Sekülerlik, sadece din ile alakalı olan bir kavram değil, bikalis kurumları ve kişileri de içeren geniş yelpazeli bir kavramdır. Sekülerleşmede dinsiz ve tamamen dinden arındırılmış bir dünya yoktur. Aksine, insan ve toplum üzerinde dinin ve kutsalın hakimiyetinin azalması vardır.
Laiklik Nedir?
Laiklik tanım olarak “devlet yönetiminde dinin veya dinsizliğin belirleyici bir unsur olmadığını, devletin bu konuda tarafsız ve tepkisiz olmasını savunan akımdır.”
Kavramlar, içine doğdukları kültürün çocuklarıdır. Dolayısıyla Anglo-Sakson ve Amerikan laikliğinden bahsediyorsak, şu halde laiklik, “dinî olanın ve dinî alanın olabildiğince gelişletilmesidir.” Çünkü Amerika din savaşları neticesinde kurulmuştur. Kıta avrupası (Fransız) laikliğinden bahsediyorsak, kutsalın denetlenip gözlem altında tutulması, kayıt altına alınmasıdır. Türkiye laikliği ise, Fransız sömürgesi olan Cezayir laikliğidir; baskıcı, Fransız laikliğinin daha sert hali ve dinî olanın, dinsel olanın yok edilmesi gerektiğidir. Dolayısıyla Türkiye’de bir dönemlerde baskıcı Cezayir laikliği aslında “laikçiliktir.”
Hem Amerika’da, hem de İngiltere’de laiklik, dinî hürriyetlerin genişletilmesi olarak uygulanmaktadır. Bunu, bir devlet yetkilisinin makama geldiğinde İncil’in üzerine elini koyarak yemin etmesinden görebiliriz. Türkiye’de ise laiklik veya sekülerlik denildiği zaman, dinde ve dindarlarda baskı kurulması anlaşılır. Bu tutum yanlıştır, bilakis kimin neye inandığı kimseyi ilgilendirmemelidir.
