Yılın her zamanı tüketilen pırasanın sağlığımıza onlarca faydası olduğunu biliyor muydunuz? Pırasa sapından yapraklarına kadar şifa kaynağı bir besin. İçerisinde çeşitli vitamin ve mineraller bulunan pırasa hem çiğ hem de pişmiş şekilde tüketilebilir. Peki pırasanın faydaları ve besin değeri nelerdir? Pırasa alırken nelere dikkat edilmelidir, pırasanın sağlığa zararı var mı? İşte cevabı…
Ülkemizde sık tüketilen sebzeler arasında yer almasa da, insan sağlığına olan faydaları sebebiyle mutlaka mutfaklarda olması gerekiyor. Soğan familyasından bir bitki olan pırasa, içeriğindeki flavonoidler ile benzersiz faydalar sunuyor.
Pırasanın Faydaları
- Kalp sağlığını korur ve kalp hastalıklarını önler
- Hamile anneleri korur, fetüs gelişimine katkıda bulunur
- Kolesterolü düzenler
- Metabolizmayı hızlandırır
- Kemik sağlığına katkı sağlar
- Göz hastalıklarından korur, retinayı sağlıklı tutar
- Demir eksikliğini önler
Pırasa Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Pırasa soğan ve sarımsak ile kardeş bir bitkidir. Bitkinin yenilebilir kısmı, genellikle bir sap veya sapla kaplanan bir yaprak kılıf demetidir. Soğana benzer hafif bir tada sahiptirler.
Pırasanın sağlığa faydaları arasında kansere karşı koruma, kalp sağlığını iyileştirme, kalp hastalıklarını önleme, hamile anneleri ve bebekleri koruma, kolesterolü düzenleme, metabolizmayı arttırma, kilo vermeye yardımcı olma, bağırsak sağlığını iyileştirme, enfeksiyonla mücadele etme, ruh halini ve bilişsel işlevi iyileştirme yetenekleri bulunur. Göz sağlığına fayda sağlamak, kemikleri sağlıklı tutmak ve kansızlığı önlemek de diğer faydaları arasında sayılabilir.
Mükemmel organik pırasaları ararken, sararmış olabilecek pırasalardan kaçınarak, sağlıklı bir kök ampulüne sahip (çapı en fazla 1,5 inç) olan, aynı boyutta, uzun, sert, beyaz sapları arayın.
Pırasanın Besin Değerleri
Bir pırasa (100 gram) yaklaşık olarak aşağıdakileri içerir:
- 61 kalori
- 14 gram karbonhidrat
- 1,5 gram protein
- 0.3 gram yağ
- 1.8 gram lif
- 3.9 gram şeker
- 47 mikrogram K vitamini
- 1.667 IU A vitamini
- 12 miligram C vitamini
- 64 mikrogram folat
- 0.23 miligram B6 vitamini
- 2.1 miligram demir
- 28 miligram magnezyum
- 59 miligram kalsiyum
- 180 miligram potasyum
- 0.06 miligram tiamin
Pırasa Tarihi ve İlginç Bilgiler
Pırasa, diğer alanlarda tarihi metinlerde bahsedilmesine rağmen, Akdeniz ve Orta Asya’ya özgüdür. İncil yorumcuları, Mısır’da bolca yetişen tek yiyeceğin pırasa olduğunu iddia ediyor. Diğer arkeolojik keşifler, dört bin yıl boyunca Mısır diyetinin bir parçası olarak pırasayı önerdi.
İmparator Neron’un, pırasa sevgisi herkesler tarafından biliniyor. Şarkı söyleyenlere seslerini geliştirmesi için yemeleri konusundan ısrar etmiştir. Yunan filozofu Aristoteles de, düzenli pırasa tüketimi nedeniyle böylesine net bir şarkı sesi olduğunu iddia ederek boğaza olan yararları için pırasayı tüketiyordu.
1620’de Pırasa, Galler’in tarihinde, Saksonlara karşı savaşan askerlerin kasklarında ilk kez göründüğünde önemli bir rol oynadı. Sembol, diğer kasklardan öne çıkmalarını sağlamaktı. O zamandan beri, Galce pırasayı (nergis ile birlikte) ulusal amblemleri olarak benimsemiş ve pırasa tipik bir Avrupa diyetinin hayati bir parçası haline gelmiştir.
Pırasa Seçimi, Saklanması ve Pişirilmesi
Pırasa yıl boyunca tezgâhlarda bulanabilirken, kış aylarında ve ilkbahar aylarında daha taze olurlar. İyi pırasaları seçerken, sararmış olabilecek pırasalardan kaçınarak, sağlıklı bir kök ampulüne sahip (çapı en fazla 1,5 inç) olan, aynı boyutta, uzun, sert, beyaz sapları arayın. Buzdolabında saklayın, bir kâğıt havluya veya plastik bir torbaya sarın. İki günden 1 haftaya kadar taze kalabilirler.
Pırasayı temizlemek için, onları nasıl hazırlamayı planladığınıza bağlı olarak seçebileceğiniz iki farklı teknik vardır. Her iki yöntemde de, pırasaları genellikle dışarıdan kir veya topraklı geldiğinden, sebzeleri önce iyice durulamak önemlidir.
En basit yöntem, çorbada kullanılmak üzere doğranmış olacağını varsayar. İlk önce kökü pırasadan kesin; daha sonra, uzunlamasına dilimleyin. Kestikten sonra, soğuk suyla bir kabın içine koyun ve suyu çalkalamak ve diğer pislikleri gidermek için ellerinizi kullanın. Şimdi pişirmeye hazırlar!
Genellikle pırasalar haşlanmış, kızartılmış veya çiğ olarak salatalarda yenir. Bununla birlikte, antioksidanların ve sağlığın korunması için en yüksek konsantrasyonu, kaynatma yerine pırasaların buharda pişirilmesidir.
Pırasanın Olası Yan Etkileri ve Önlemler
Pırasalar neredeyse anti-alerjik olsalar da, bitkiler, hayvanlar ve insanlarda doğal olarak bulunan iyonlar olan oksalat içeren küçük bir yiyecek grubunun parçasıdırlar.
Genel olarak, bu durum endişe edilecek bir şey değildir ancak, safra kesesi veya böbrek sorunları olan kişilerde, vücut sıvılarında bir oksalat birikmesi muhtemelen önceden mevcut durumlarında komplikasyonlara neden olabilir. Tedavi edilmemiş safra kesesi veya böbrek sorunlarınız varsa, yüksek miktarda pırasa tüketme konusunda doktorunuza danışın.
